De wereld verzuipt in plastic afval. Het is de hoogste tijd dat we in het dagelijkse leven allemaal bewust afzien van het gebruik van producten en verpakkingen die van wegwerpplastic zijn gemaakt. Hoe we dat moeten doen, leggen we uit in deel 2 van onze mini-serie over plastic.
Voor het geval u het eerste deel hebt gemist: in het artikel “Het probleem plastic” vindt u tal van feiten en cijfers over een wereld waaruit plastic niet meer valt weg te denken. Bovendien rapporteren we over de gevolgen van plastic afval voor mens, dier en milieu.
Hoe we in de toekomst met plastic moeten omgaan en hoe we plastic afval kunnen voorkomen, is een wereldwijde uitdaging. Toch kan ieder voor zich daar aan bijdragen! We moeten goed nadenken en vooral geen zorgwekkende wegwerpproducten gebruiken. Hoe we dat moeten doen, vertellen we u hieronder:
1. GEBRUIK GEEN PLASTIC WEGWERPSERVIES
Plastic bestek, plastic borden, plastic bekers, rietjes enz. Deze producten hebben allemaal iets gemeen: ze worden slechts enkele minuten gebruikt en belanden vervolgens in de prullenbak. Met vaatwerk en glazen is het beter om gebruik te maken van herbruikbare oplossingen die kunnen worden afgespoeld. Tegenwoordig bieden veel drankenhandelaren en andere dienstverleners de levering van glazen en vaatwerk aan, inclusief de spoelservice voor na het gebruik.
2. GEBRUIK STOFFEN BOODSCHAPPENTASSEN
U kunt in plaats van dunne plastic of papieren wegwerpzakken stoffen draagtassen gebruiken. Leg er twee of drie in de auto zodat u ze altijd bij de hand heeft wanneer u een boodschapje moet doen. Of u doet boodschappen met een rugzak of mand, dat gaat ook prima.
50 JAAR...
...zo lang duurt het voordat een beker van piepschuim in zee in de kleinste delen uiteenvalt. Het materiaal zal nooit volledig worden afgebroken.1
1e bron: Fraunhofer instituut voor milieu; veiligheids- en energietechnologie
3. HERBRUIKBAAR IN PLAATS VAN WEGWERP
Of het nu gaat om flessen, blikjes, glazen of bekers, in principe geldt: herbruikbare producten zijn over het algemeen altijd milieuvriendelijker dan wegwerpproducten. Indien u geen tetrapakken en plastic wegwerpflessen meer gebruikt, voorkomt u veel afval. Ook bij grote evenementen kan er steeds vaker op een milieuvriendelijke manier worden geconsumeerd. Het toverwoord is: herbruikbare bekers huren. Veel organisatoren doen dat al en dragen op die manier hun steentje bij aan het verminderen van het gebruik van wegwerpservies.
4. GEBRUIK HERBRUIKBARE BEKERS VOOR KOFFIE
Een representatief onderzoek van het marktonderzoeksbureau TNS Emnid2 toonde aan dat alleen al in de Duitse hoofdstad Berlijn ongeveer 460.000 coffee-to-go-bekers per dag worden gebruikt. Een krankzinnig aantal dat alleen al een idee geeft van hoe het er in andere grote steden over de hele wereld aan toe gaat. Het probleem is dat de deksels bijna altijd van plastic zijn en dat ook de binnenkant van de bekers bedekt is met een dunne laag plastic. Tip: neem een herbruikbare beker mee en laat deze vullen.
2e bron: Deutsche Umwelthilfe (www.duh.de)
15 MINUTEN …
… bedraagt de gemiddelde gebruiksduur van een wegwerpbeker. Daarna belandt de beker bij het afval.3
3e bron: ministerie van milieu Duitsland
5. INDIEN U TOCH PLASTIC MOET GEBRUIKEN, GEBRUIK HET DAN IN IEDER GEVAL MEERDERE KEREN
Laten we onszelf niet voor de gek houden: ook wij kunnen niet helemaal zonder plastic. Maar als we al plastic verpakkingen of plastic artikelen gebruiken, moeten we ze zo vaak mogelijk hergebruiken.
6. KOOP GROENTE EN FRUIT LOS
Koop geen in krimpfolie verpakte komkommers, paprika's, appels en bananen. Koop liever onverpakte levensmiddelen. Ze kunnen gemakkelijk worden meegenomen in de reeds genoemde draagtassen van stof of in een winkelnetje - dit had in oma's tijd al zijn waarde bewezen en wordt momenteel herontdekt.
7. INKOPEN BUNDELEN
Eén keer per week gericht groot inkopen is altijd beter dan spontane inkopen. U zult versteld staan hoeveel wegwerpverpakkingen u vermijdt door bewust in te kopen.
"ALS WE GEWOON DOORGAAN ZOALS VOORHEEN, ...
... zou het plastic in de oceaan tegen het jaar 2050 meer kunnen wegen dan alle scholen vissen samen." 4
4e bron: Studie “The New Plastic Economy” van de Ellen MacArthur Foundation (2016)
8. ZEEP IN PLAATS VAN DOUCHEGEL
Tegenwoordig zijn veel cosmeticaproducten in plastic verpakt. Dat gaat toch niet anders, zult u nu wel zeggen. Dat gaat wel, zeggen wij! Wat denkt u van de oude, vertrouwde zeep? En tegenwoordig zijn ook wattenstaafjes van papier te koop. Maar het is natuurlijk ook duidelijk dat wanneer het over plastic wegwerpverpakkingen gaat, vooral ook de industrie moet worden aangesproken.
9. WEES VOORZICHTIG MET ALTERNATIEVEN VOOR WEGWERPPLASTIC
Of het nu om bamboe, palmblad of maïs gaat, artikelen of verpakkingen gemaakt van hernieuwbare grondstoffen zijn erg in de mode en moeten voor een goed geweten zorgen. Bij nader inzien kleven er echter ook nadelen aan de zogenaamd ecologische alternatieven: bekers gemaakt van bamboe bevatten bijvoorbeeld meestal melamine. De synthetische hars dient om de plantenvezels bij elkaar te houden. Het probleem is dat melamine schadelijke formaldehyde vrijgeeftbij temperaturen boven de 70 graden, dat onder andere kanker kan veroorzaken. Bamboebekers kunnen bovendien niet worden gerecycled.
WERELDKAMPIOEN RECYCLEN...
... dat zouden de Duitsers graag zijn! Helaas is dit wishful thinking. “Van de 5,2 miljoen ton kunststof afval dat in 2017 werd geproduceerd, werd slechts 810.000 ton gerecycled”, "meldt de Plastikatlas 2019. Dit komt overeen met een aandeel van 15,6 procent.6
Als we het over recyclen in Europa hebben, zijn Litouwen en Slovenië koploper, gevolgd door Tsjechië en Slowakije.7
6e bron: Plastikatlas 2019
7e bron: Eurostat 2016